Akademia Sztuk Teatralnych w Krakowie (AST) to uczelnia, której zawdzięczamy takie ikony polskiej kinematografii jak: Anna Dymna, Andrzej Grabowski, Jan Frycz, Magdalena Cielecka, Tomasz Kot, czy Joanna Kulig. AST zgłosiło się do nas z wyzwaniem dotyczącym niskiej dostępności uczelni dla osób ze szczególnymi potrzebami, szczególnie osób z niepełnosprawnością (OzN). Władze uczelni chciały podjąć działania, które sprawią, że krakowska AST będzie bardziej dostępna.
Ścieżka naszych działań zakładała stworzenie interdyscyplinarnego zespołu, który zostanie powołany w celu poszukiwania rozwiązań dla tak postawionego wyzwania. Dzięki dużej otwartości AST udało się to zrobić – powstał zespół składający się z wykładowców, pracowników administracji, studentów oraz zewnętrznej konsultantki, posiadającej doświadczenia w projektach nastawionych na wzmacnianie dostępności instytucji kultury. Łącznie 6 osób.
Tak skonstruowany zespół przeszedł przez proces warsztatowy, którego początkiem było otwarcie się na empatię względem odbiorców, a więc, z jednej strony, osób ze szczególnymi potrzebami (studentów AST, absolwentów AST oraz kandydatów na studia), a, z drugiej strony, osób prowadzących zajęcia i mających doświadczenie pracy z osobami z różnymi typami niepełnosprawności. Wejście w obie te perspektywy pozwoliło lepiej zrozumieć, że to nie bariery infrastrukturalne, a raczej bariery mentalne są zwykle główną przeszkodą dla OzN. Ta wiedza pozwoliła nam sformułować kluczowe insighty, stanowiące punkt wyjścia do poszukiwania rozwiązań doskonalących i innowacji społecznych, możliwych do zaimplementowania w warunkach AST.
Tak narodził się np. cykl spektakli „AST Otwarta”, którego główną ideą jest prezentowanie w murach AST dzieł, które albo zostały stworzone przez osoby z niepełnosprawnością albo takie osoby biorą w nich udział albo ich tematyka dotyka problematyki dostępności i inkluzywności w otaczającym nas świecie. Jego inauguracją było wystawienie sztuki dyplomowej absolwenta AST Wojciecha Parszewskiego „Spektakl może zostać przerwany” (jest to autobiograficzny monodram o życiu osoby dotkniętej padaczką, o zmaganiu z chorobą ale – co równie istotne – społeczną izolacją).
Za sprawą naszej współpracy:
- Zespół AST, dzięki badaniom oraz jego interdyscyplinarnemu charakterowi, otworzył się na inne perspektywy postrzegania studiów w Akademii; pozwoliło to lepiej zrozumieć doświadczenia osób ze szczególnymi potrzebami i bardziej świadomie podejść do projektowania rozwiązań;
- Zmapowaliśmy ograniczenia – wynikające np. z charakteru studiów, z dostępnej infrastruktury, czy z kompetencji zespołu Akademii – które należało wziąć pod uwagę przy projektowaniu działań wzmacniających dostępność uczelni;
- Uruchomione zostały programy i przedsięwzięcia pilotażowe, które są kolejnym krokiem na drodze do wzmacniania AST jako uczelni otwartej i dostępnej.
To było niesamowite, a w wielu momentach także wzruszające (ze względu na wyjątkowe historie, które słyszeliśmy podczas wywiadów) doświadczenie. Duża satysfakcja, że zostaliśmy zaproszeni do tej współpracy.